۱۳۹۲ آبان ۲۳, پنجشنبه

آشنایی کوتاه با " احمد کسروی "



احمد کسروی (۱۲۶۹ - ۱۳۲۴ خورشیدی) ، تاریخ نگار، زبان شناس، پژوهش گر، حقوق دان، نظریه پرداز، نویسنده (بالغ بر هفتاد کتاب) و اندیشمند سترگ ایرانی بود.
سید احمد کسروی تبریزی در خانواده ای مذهبی و معتقد به مذهب شیعه در هکماوار (حکم‌آباد) تبریز به دنیا آمد. نیاکانش همه ملا و پیش‌نماز بودند. او در سال ۱۲۸۹ خورشیدی و در سن ۲۰ سالگی به اصرار و اجبار خانواده به لباس روحانیون شیعه درآمد و بر منبر مسجد آبا و اجدادی‌اش نشست. ولی پس از آن‌که به گناه هواداری از جنبش مشروطه مورد ناسزاگویی ملایان قرار گرفت و به قول خودش «پی به احوال آخوندهای ریاکار برد» در سال ۱۲۹۱ خورشیدی عبا و عمامه اش را کنار می‌گذارد و از لباس روحانیون خارج می‌شود.
وی سال ۱۳۰۵ بازرس عدلیه شد. کسروی به عنوان استاد ملی گرای حقوق و تاريخ و زبان در دانشگاه تهران تدریس می کرد. او در سال 1931 میلادی به عضويت انجمن ملی جغرافيا در آمريكا درآمد.
احمد کسروی در حوزه‌های مختلفی هم‌چون تاریخ، زبان‌شناسی، ادبیات، علوم دینی، روزنامه‌نگاری، وکالت، قضاوت و سیاست فعالیت داشت. وی بنیان‌گذار جنبشی سیاسی-اجتماعی با هدف ساختن یک «هویت ایرانیِ سکولار» در جامعه ایران، موسوم به جنبش «پاک‌دینی» بود که در دوره‌ای از حکومت پهلوی شکل گرفت.
او خواستار مبارزه با «واپس‌ماندگی فکری و علمی» و روشن‌گری در تمامی وجوه زندگانی بود و از «اوضاع زندگی، خرافه‌گرایی و آداب اجتماعی» مردم ایران انتقاد می کرد.
کسروی انتقادات سنگینی به اعتقادات شیعه، تصوف، و بهائیت وارد کرد. وی کتاب‌هایی با نام‌های شیعیگری، صوفیگری و بهائیگری چاپ کرد و از این باورها انتقاد کرد. وی کیش ها و مذاهب رایج در ایران را دستاویز واپس ماندگی و گمراهی و نادانی ایرانیان می دید. موضع‌گیری‌های احمد کسروی در برابر کیش‌های رایج و نهادهای مذهبی و اخلاقی و مسلک‌ها و ارزش‌های سنتی و فرهنگی و تاختن او به تعصبات دینی و فرهنگی، از مذهب تشیع و بهائیت گرفته تا شعرهای حافظ و سعدی، از جمله مواردی بود که مخالفت‌های بسیاری را علیه او برانگیخت.
از نقاط قوت کسروی، کارهای تاریخی و پژوهش هایش در حوزه ی زبان بود. وی به زبان عربی و پهلوی و ارمنی تسلط داشت.
آثار احمد کسروی بالغ بر ۷۰ جلد کتاب به زبان‌های فارسی و عربی می باشد. از مهم‌ترین آثار کسروی می‌توان به دو کتاب تاریخ مشروطهٔ ایران و تاریخ هجده‌سالهٔ آذربایجان اشاره کرد که از مهم‌ترین آثار مربوط به تاریخ جنبش مشروطه‌خواهی ایران می‌شوند و تا به امروز «مرجع اصلی» محققان پیرامون جنبش مشروطیت ایران بوده است. آذری یا زبان باستان آذربایجان، برای نخستین‌بار این نظریّه را مطرح کرد که زبان تاریخی منطقهٔ آذربایجان قبل از رایج‌شدن زبان ترکی آذربایجانی که مورخان از آن به نام «آذری» یاد کرده‌اند، زبانی از خانوادهٔ زبان‌های ایرانی بوده‌است. این نظریه هنوز مخالفانی میان قوم‌گرایان دارد، اما در نزد زبان‌شناسان دنیا به صورت عام پذیرفته شده‌است.
در دوران پس از شهریور ۱۳۲۰ خورشیدی، احمد کسروی جمعیت «باهماد آزادگان» را راه‌اندازی کرد که در راه اشاعه اندیشه‌های اجتماعی و سکولار کسروی موسوم به «پاک‌دینی» فعالیت می‌کردند. وی هم‌چنین از فروردین ۱۳۲۲ خورشیدی نشریه پرچم رابه عنوان ارگان اطلاع‌رسانی این جمعیت منتشر می‌کرد. انجمن باهماد آزادگان به اصولی پیش‌رور در عصر خود معتقد بود، از اصلاحات ارضی حمایت می‌کرد و خواستار حقوق بیشتری، از جمله «کشف حجاب و حق طلاق» برای زنان ایرانی بود.
احمد کسروی همه در آمد خود را پس از مخارج بسیار محدود زندگی‌اش، صرف کارهای علمی می‌کرد. او که همواره اجاره‌نشین بود و خانه شخصی نداشت، زمانی در آخر خیابان شاهپور در منزلی اجاره‌ای می‌نشست؛ پشت در خانه‌اش تابلوئی داشت: «سیداحمد کسروی وکیل پایه یک دادگستری». وقتی گروهی از اسلام‌گرایان «در خیابان او را با چاقو زدند و پیراهنش پاره و خونی شد، یکی از یاران او را برای گرفتن یک پیراهن به خانه‌اش فرستادند و هنگامی که همسر او به در آمد، گفت: او تنها یک پیرهن دارد و هنگامی که کثیف شود شب آن را می‌شوید و صبح دوباره می‌پوشد».
احمد کسروی در تاریخ ۲۰ اسفند ۱۳۲۴ و در سن ۵۵ سالگی، در اتاق بازپرسی ساختمان کاخ دادگستری تهران به ضرب «گلوله و ضربات چاقو» توسط گروه اسلام‌گرای «فدائیان اسلام» به رهبری نواب صفوی (شهید قهرمان جمهوری اسلامی) ترور شد.
ترور کسروی از آن زمان تا به کنون مورد حمایت و تقدیر بسیاری از روحانیون بوده و هست.

احمد کسروی از شهیدان راه روشنگری و آزادی ایران می باشد.

-------------------------
تاربرگ احمد کسروی

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر